Tekst
Hvor bor du?
Hei. Jeg heter Anne. Jeg kommer fra Norge og jeg bor i Norge. Jeg kommer fra Bergen, men n? bor jeg i Trondheim. Jeg studerer der. Og hvor bor du?
posłuchaj
Hvor bor du? – Gdzie mieszkasz?
Jeg kommer fra Norge. – Pochodzę z Norwegii.
Jeg kommer fra Bergen. – Pochodzę z Bergen.
Jeg kommer fra Bergen, men n? bor jeg i Trondheim. – Pochodze z Bergen, ale teraz mieszkam w Trondheim.
Jeg studerer der. – Ja tam studiuję.
Og hvor bor du? – A gdzie ty mieszkasz?
Hvor kommer du fra?
Jeg heter Martin og jeg kommer fra England. N? bor jeg i Norge. Et ?yeblikk, jeg kan ikke snakke med deg. Jeg snakker med Anna n?.
posłuchaj
Et ?yeblikk, jeg kan ikke snakke med deg. – Momencik, nie mogę z tobą rozmawiać.
Jeg snakker med Anna n?. – Rozmawiam teraz z Anną.
Martin reiser med fly
Martin kommer fra England. Han bor i Norge n?. Han er 21 ?r gammel. Han reiser med fly fra London til Trondheim. Martin liker ? reise med fly. Han liker ikke ? reise med tog eller med buss. Men han m? ta flubussen til senstralstasjon.
posłuchaj
Han er 21 ?r gammel. – On ma 21 lat.
Han reiser med fly fra London til Trondheim. – On podróżuje samolotem z Londynu do Trondheim.
Martin liker ? reise med fly. – Martin lubi podróżować samolotem.
Han liker ikke ? reise med tog eller med buss. – On nie lubi podróżować pociągiem lub autobusem.
Men han m? ta flubussen til senstralstasjon. – Ale musi jechać autobusem na dworzec główny.
Dialogi
Dialog
Anne: Hei Martin. Hvordan g?r det?
Martin: Takk, ganske bra. Jeg er i Norge tilbake. Jeg reiser med flybussen n?.
Anne: Bra, Martin. N?r kommer du?
Martin: Jeg tror at jeg skal klokka 18.00.
Anne: Ok. Da ses vi! / Da vi ses!
Martin: Vi snakkes!
posłuchaj
Jeg er i Norge tilbake. – Jestem z powrotem w Norwegii.
Da ses vi! – Wtedy się zobaczymy.
Dialog
Anne: Hei Martin. Det er bra, at du er tilbake i Norge.
Martin: Hei Anne. Hvordan g?r det?
Anne: Bra, Martin.
Martin: Skal vi g? p? kino?
Anne: Ja, gjerne.
posłuchaj
Skal vi g? p? kino? – Czy pójdziemy do kina?
Słowo: skal ? to czasownik modalny czasu przyszłego. Zapoznamy się dokładniej z nim wkrótce.
Gramatyka
W dzisiejszej porcji gramatyki czeka nas szyk zdania. Poznamy kolejność poszczególnych słów w zdaniu na podstawie zdań twierdzących. Szyk zdania w języku norweskim, to naprawdę nieskomplikowana sprawa. Proszę, przekonajcie się sami. Zaś na sam koniec poznamy reguły dotyczące bezokolicznika.
Oto trzy przykłady zdań twierdzących:
Anna snakker polsk.
Hun bor i Polen n?.
N? bor hun i Polen.
W zdaniu pierwszym i drugim jest taki sam szyk jak w języku polskim: na pierwszym miejscu znajduje się podmiot i orzeczenie.
Natomiast w zdaniu trzecim na pierwszym miejscu występuje okolicznik, dlatego podmiot jest na miejscu trzecim.
Czasownik zaś jest na drugim miejscu.
Wyjaśnienie: w języku norweskim obowiązująca jest zasada inwersji, która jest konsekwencją reguły: CZASOWNIK STOI W ZDANIACH GŁÓWNYCH OZNAJMUJĄCYCH I PYTAJĄCYCH SZCZEGÓŁOWYCH, ZAWSZE NA DRUGIM MIEJSCU.
Zatem, skoro w zdaniu trzecim, pierwsze miejsce zostało już zajęte, podmiot ?nie miał wyjścia? i musiał znaleźć się dopiero za orzeczeniem.
Inne przykłady:
Jeg bor i Norge.
Jeg bor i Norge n?.
N? bor jeg i Norge.
Martin er student.
Han bor i Trondheim n?.
N? bor Martin i Trondheim.
Anne kommer fra Norge.
Hun er hjemme n?.
N? er hun hjemme.
Bezokolicznik
Bezokolicznik
Bezokolicznik jest podstawową formą czasownika. Dlatego już na początku nauki języka norweskiego, warto dowiedzieć się czegoś o bezokoliczniku.
Większość norweskich bezokoliczników kończy się na -e.
Oto przykłady:
? spise ? jeść
? komme ? przyjść
? vite – wiedzieć
? snakke ? mówić
? fortelle ? opowiadać
? drikke ? pić
Istnieją jednak wyjątki, kiedy to czasownik w bezokoliczniku wcale nie kończy się na -e.
Należą do nich takie czasowniki jak:
? bo ? mieszkać
? dra ? ciągnąć
? d? – umrzeć
? fly ? lecieć
? f? ? otrzymać
? g? ? iść
? gi ? dać
? ha ? mieć
? kalles ? nazywać się
? la ? zaniechać, przestać
? m? ? musieć
? si ? powiedzieć
? st? ? stać
? ta ? brać, wziąć
W języku norweskim używamy bezokolicznika z ??? lub bez ???.
Kiedy użyć ??? a kiedy nie?
Bezokolicznika bez ??? używamy w takich sytuacjach:
- 1. Po wszystkich czasownikach modalnych.
Przykłady:
Jeg m? g? til lege. – Muszę iść do lekarza.
Han vil sove. – On chce spać.
Vi kan spise. – Możemy zjeść.
Jeg skal g? p? kino. – Pójdę do kina.
- 2. Po następujących czasownikach:
be ? prosić
h?re ? słuchać
se ? widzieć
la ? pozwolić
kjenne ? znać
Bezokolicznika z ??? używamy w następujących sytuacjach:
- 1. Kiedy bezokolicznik staje się podmiotem zdania
Przykłady:
? lese er morsomt. – Czytanie jest zabawne (dosłownie: czytac jest zabawnie).
? snakke tysk er vanskelig. – Mówić po niemiecku jest trudno.
- 2. W zdaniach bezokolicznikowych
Przykłady:
Hun vil gjerne ha noe ? spise n?. – Ona chcialaby teraz coś zjeść.
Jeg har ikke mer ? gj?re. – Nie mam nic więcej do zrobienia.
- 3. W zdaniach, w których jest tryb rozkazujący
Przykłady:
Tenk ? lese norsk! – Pomyśl żeby czytać po norwesku!
Husk ? kj?pe jus! – Pamietaj, żeby kupić sok.
- 4. W niektórych ustalonych połączeniach frazeologicznych
Przykłady:
V?r s? snill ? lukke vinduet. – Bądź tak miły i zamknij okno.
Jeg har lyst til ? g? til Norge. – Mam ochotę pojechać do Norwegii.
Słownik
? hete ? nazywać się
heter – nazywa
med ? z
tog ? pociąg
buss- autobus
fly ? samolot
fra ? z
til – do
? reise ? poróżować
reiser – podużuję
? snakke ? rozmawiać
snakker – rozmawia
? bo ? mieszkać
bor – mieszkam
sammen ? razem
der ? tam
et ?yeblikk ? chwileczkę, momencik
?r – lat
gammel – stary
liker – lubi
ikke – nie
eller ? lub
m? ? musi
ta – wziąść
tilbake ? z powrotem
da – wtedy
hjemme ? w domu
Bezokolicznik
Bezokolicznik
Bezokolicznik jest podstawowa firma czasownika. Dlatego już na początku nauki języka norweskiego, warto dowiedzieć się czegoś o bezokoliczniku.
Większość norweskich bezokoliczników kończy się na -e.
Oto przykłady:
? spise ? jeść
? komme ? przyjść
? vite – wiedzieć
? snakke ? mówić
? fortelle ? opowiadać
? drikke ? pić
Istnieją jednak wyjątki, kiedy to czasownik w bezokoliczniku wcale nie kończy się na -e.
Należą do nich takie czasowniki jak:
? bo ? mieszkać
? dra ? ciągnąć
? d? – umrzeć
? fly ? lecieć
? f? ? otrzymać
? g? ? iść
? gi ? dać
? ha ? mieć
? kalles ? nazywać się
? la ? zaniechać, przestać
? m? ? musieć
? si ? powiedzieć
? st? ? stać
? ta ? brać, wziąć
W języku norweskim używamy bezokolicznika z ??? lub bez ???.
Kiedy użyć ??? a kiedy nie?
Bezokolicznika bez ??? używamy w takich sytuacjach:
- 1. Po wszystkich czasownikach modalnych.
Przykłady:
Jeg m? g? til lege. – Muszę iść do lekarza.
Han vil sove. – On chce spać.
Vi kan spise. – Możemy zjeść.
Jeg skal g? p? kino. – Pójdę do kina.
- 2. Po następujących czasownikach:
be ? prosić
h?re ? słuchać
se ? widzieć
la ? pozwolić
kjenne ? znać
Bezokolicznika z ??? używamy w następujących sytuacjach:
- 1. Kiedy bezokolicznik staje się podmiotem zdania
Przykłady:
? lese er morsomt. – Czytanie jest zabawne (dosłownie: czytac jest zabawnie).
? snakke tysk er vanskelig. – Mówić po niemiecku jest trudno.
2. W zdaniach bezokolicznikowych
Przykłady:
Hun vil gjerne ha noe ? spise n?. – Ona chcialaby teraz coś zjeść.
Jeg har ikke mer ? gj?re. – Nie mam nic więcej do zrobienia.
3. W zdaniach, w których jest tryb rozkazujący
Przykłady:
Tenk ? lese norsk! – Pomyśl żeby czytać po norwesku!
Husk ? kj?pe jus! – Pamietaj, żeby kupić sok.
4. W niektórych ustalonych połączeniach frazeologicznych
Przykłady:
V?r s? snill ? lukke vinduet. – Bądź tak miły i zamknij okno.
Jeg har lyst til ? g? til Norge. – Mam ochotę pojechać do Norwegii.
